Menopoz her kadının yaşadığı kadına dair bir dönemdir. Menopoz bir yaşlılık belirtisi değil biyolojik olarak kadının adet kanamalarının sona ermesidir. Menopoz dönemi ortalama bir yaşı Dünyada 50-55 Türkiye’de 46-51 yaş arasındadır.
En sık menopoz belirtisi ateş basması ve gece terlemeleri olarak bilinir. Yaklaşık 2-5 dakika süren bu atakların her gün 10-20 kez gözlenmesi beklenir. 1 yıldan 10 yıla kadar belirtilerin gözlemlendiği olmuştur.
Menopozun Nedenleri
Menopoz doğru zaman aralığında ise kadına dair doğal bir süreçtir. Kırsal ve soğuk iklimde yaşayanlar sıcak iklimde yaşayanlara göre biraz daha erken menopoza girdikleri gözlemlendiği gibi erken menopozun nedeni tam olarak bilinmemekle beraber genetik faktör, stres faktörü, daha önce kanser tedavisi görmüş olmak, kemoterapi,radyoterapi almak, yumurtalıkların alınması gibi nedenler etkilidir.
Menopozun Belirtileri ve Yaşanan Değişiklikler
Menopoz döneminde kadın vücudunda ve ruhsal durumunda değişiklikler gözlemlenebilmektedir. Menopoza aniden girilmez, genelde premenopoz dönemi vardır. Bu dönemin belirtileri genel olarak;
Adet döneminde yaşanan düzensizlikler ya da adetin tamamen kesilmesi,
Ani sıcaklık artışları, yaklaşık 2-5 dk arası süren ani terleme atakları ortalama olarak 10-20 kez gözlemlenmesi
Uyku düzeninde bozulmalar, gece uyanmaları ,Anksiyete, sinirlilik halleri ya da bazen hafif depresif ruh dalgalanmaları diğer belirtilere eşlik edebilir. Fakat en bariz belirtisi adet düzensizliği ya da tamamen adetten kesilmedir.
Erken Menopoz
Sınır yaş aralığından önce adetten tamamen kesilme ya da menopoz belirtileriyle karşılaşılma hali erken menopoz olarak adlandırılır. Menopoz yaşı Türkiye’de 46-51 yaş aralığındadır. 40 yaşından önce ortaya çıkma halinde de erken menopoz (prematür ovaryan yetmezlik) adı verilir.
Erken menopoz sadece gebe kalma ihtimalinin sonlanması olarak görülmemeli kadın sağlığı açısından da risk taşıyan bir durumdur. Kadının aylık düzenli regl (adet) görmesi kadınlarda kalp sağlığı, kemik sağlığı gibi bedensel ve ruhsal sağlık açısından gereklidir. Bu nedenle erken menopozla karşılaşılma hali ya da hissedilme durumunda en kısa sürede doktora danışılmalıdır.
Erken menopoza giriyorum sanırım, ne yapmalıyım?
Öncelikle erken menopoz mu değil mi bundan emin olmak için doktorunuza muayene olmalısınız. Eğer menopoz bulguları uyumlu ise çocuk isteme halinde mutlaka yumurta dondurma işlemi önerilmektedir. Bu gibi durumlarda gebe kalma olasılığı ve yumurta kalitesi her ay gittikçe düşer hatta bazen ani düşüşler de söz konusu olabilir bu nedenle geç kalmamak önemlidir.
Erken menopoz tedavi edilir mi?
Erken menopoz normal menopoz tedavisinden farklı bir süreçle ele alınır. Hastanın hormon tedavisine uygunluk hali ile tedavisi mümkün olabilmekte ve tedavi sonrasında hayat kalitesinde artış görülmektedir.
Menopoz Döneminde Neler Yapabiliriz?
Menopoz her kadının yaşamında doğal ve kaçınılmaz kadına dair bir süreçtir. Sürecin getirilerini tamamen kesmek diye bir şeyden pek söz edemeyiz, her kadın ama az ama çok bu etkileri yaşar. Biz sadece bu süreçte menopozun ağır etkilerini ancak hafifletecek durumlardan söz edebiliriz.
Sağlıklı beslenmek ve düzenli yapılan yürüyüş, yüzme,yoga gibi sporlar süreci rahat geçirmenize yardımcı olurken beden sağlığınızı da korumuş olursunuz. Hormonların değiştiği bu dönemde stres yönetimini sağlayan hobilere yönelmek süreci rahat geçirmeyi sağlayacaktır.
Çok zorlanılan dönemlerde psikolojik yardım almak önerilmektedir.
Aynı zamanda düzenli uyku beden ve ruh sağlığı için önerilir.
Düzenli sağlık kontrolleri ile kalp sağlığı, hormon seviyelerinin ölçümü, dahiliye kontrolleri kemik yoğunluğu gibi vücut sağlığının düzenli kontrol edilmesi, erken tespit ve tedavi açısından önem taşımaktadır.
Tüm bunlara rağmen günlük yaşamınızla baş edemediğiniz durumlar olduğunda kişinin pozisyonuna göre doktorunuz hormon tedavisine başlayabilir ve sıcak basmaları gece terlemeleri ve panik atakları hafifletebilir. Bu gibi hallerde mutlaka doktorunuza muayene olmalısınız.